1981

Rok 1981 / MCMLXXXI XIX wiek « XX wiek » XXI wiek
1979 « 1980 « 1981 » 1982 » 1983

Rok 1981
Wojewoda	Tadeusz Waluszkiewicz
Prezydent Szczecina	Jan Stopyra
Biskup	Kazimierz Majdański

Wydarzenia

styczeń

• 5 stycznia – na posiedzeniu Międzyzakładowej Komisji Robotniczej NSZZ „Solidarność” podjęto uchwałę żądającą wprowadzenia wszystkich wolnych sobót oraz prawa do działania NSZZ „Solidarności Wiejskiej”
• 9 stycznia – w nakładzie 100 tys. egzemplarzy ukazał się tygodnik NSZZ „Solidarność” Pomorza Zachodniego „Jedność”. Pierwsze na terenie kraju oficjalnie wydawane pismo NSZZ „Solidarność” redagowali: Leszek Dlouchy, Michał Kawecki, Tomasz Zieliński i Michał Paziewski
• 16 stycznia – w auli Politechniki Szczecińskiej odbyło się spotkanie z Jackiem Kuroniem, przywódcą Komitetu Samoobrony Społecznej KOR. Spotkanie zorganizowało Niezależne Zrzeszenie Studentów
• 23 stycznia – strajk Szczecińskich Zakładów Graficznych przeciwko ocenzurowaniu trzeciego numeru „Jedności”. W tym dniu nie ukazały się „Kurier Szczeciński” i „Głos Szczeciński”
• 24 stycznia – na wezwanie NSZZ „Solidarność” większość pracowników nie podjęła pracy w sobotę. Była to część ogólnopolskiego protestu zmierzającego do wprowadzenia wszystkich wolnych sobót

luty

• 18 lutego – rozpoczął się strajk solidarnościowy studentów Politechniki Szczecińskiej, Akademii Rolniczej i Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Strajkujący poparli wielotygodniowy strajk studentów Łodzi żądających rejestracji Niezależnego Zrzeszenia Studentów i demokratyzacji życia na uczelniach
• 28 lutego – z udziałem wicepremiera Stanisława Macha odbyło się posiedzenie plenarne MKR NSZZ „Solidarność”, które poświęcono sprawie wypracowania metod rozstrzygania konfliktów społecznych

marzec

• 8 marca – erygowano parafię św. Stanisława Biskupa i Męczennika z siedzibą przy ul. Kolorowych Domów
• 10 marca – otwarcie wystawy fotograficznej Ryszarda Dąbrowskiego „Pamięci poległych” (fotoreportaż z odsłonięcia tablicy przy Stoczni Szczecińskiej). Wystawę zorganizował Niezależne Zrzeszenie Studentów
• 19 marca – spotkanie władz regionu NSZZ „Solidarność” z posłami Ziemi Szczecińskiej
• 27 marca – odbył się czterogodzinny strajk ostrzegawczy na znak protestu przeciwko nieukaraniu winnych tzw. „prowokacji bydgoskiej” (pobicie bydgoskich działaczy Solidarności przez funkcjonariuszy MO na sali obrad bydgoskiej WRN)

kwiecień

• 21 kwietnia – do Szczecina nielegalnie powrócił Edmund Bałuka, legendarny przywódca strajku w Stoczni Szczecińskiej w styczniu 1971 roku, przebywający na emigracji od 1973 roku
• 27 kwietnia – w pożarze kombinatu gastronomicznego-rozrywkowego „Kaskada” w Szczecinie, który wybuchł w godzinach porannych, zginęło 14 osób, w tym sześcioro uczniów zasadniczej szkoły gastronomicznej

maj

• 3 maja – podczas obchodów święta Konstytucji 3 Maja, zorganizowanych przez „Solidarność” w Teatrze Letnim, poświęcono sztandar związkowy
• 21 maja – dyrektor Stoczni Szczecińskiej im. A. Warskiego wydał zgodę na zatrudnienie Edmunda Bałuki

czerwiec

• 4 czerwca – odbyło się I Walne Zgromadzenie Delegatów NSZZ „Solidarność” Pomorza Zachodniego. Liczba członków związku na Pomorzu Zachodnim w tym czasie wynosiła 536036 osób. Zjazd powierzył funkcję przewodniczącego Marianowi Jurczykowi

lipiec

• 5 lipca – odbyła się druga część I Walnego Zgromadzenia Delegatów NSZZ „Solidarność” Pomorza Zachodniego, na którym wybrano 32 delegatów na zjazd krajowy związku

sierpień

• 5 sierpnia – ulicami Szczecina przeszedł wielotysięczny marsz protestacyjny kobiet przeciwko brakom towarów w sklepach

październik

• 28 października – we wszystkich zakładach pracy Szczecina odbył się jednogodzinny strajk będący protestem przeciwko pogłębiającemu się kryzysowi

listopad

• 5 listopada – w auli Politechniki Szczecińskiej odbył się zorganizowany przez Niezależne Zrzeszenie Studentów wykład Adama Michnika Dysydencja w Europie Środkowej
• 15 listopada – atak prasy szczecińskiej i „Trybuny Ludu” na studentów Wyższej Szkoły Pedagogicznej – członków Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Wydany przez studentów plakat z okazji 11 listopada (święto Dnia Niepodległości) z zaznaczoną przedwojenną granicą Polski, miał wg prasy świadczyć o chęci oddania Szczecina Niemcom. W obronie studentów stanął rektor WSP Józef Kopeć
• 18 listopada – studenci Politechniki Szczecińskiej, Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Akademii Rolniczej i Wyższej Szkoły Morskiej przystąpili do strajku solidarnościowego z protestującymi studentami Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Radomiu przeciwko niezgodnemu z prawem wyborowi rektora tej uczelni

grudzień

• 3 grudnia – ogłoszenie pogotowia strajkowego w Stoczni Szczecińskiej im. A. Warskiego. Komisja Zakładowa NSZZ „Solidarność” w Stoczni Szczecińskiej, jako jedyna w Polsce uchwaliła, że w przypadku uzyskania przez rząd specjalnych pełnomocnictw stoczniowcy rozpoczną protest
• 12 grudnia – o godz. 23.00 funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa zajęli siedzibę Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Pomorza Zachodniego i Ośrodek Telewizji w Szczecinie
• 13 grudnia – wprowadzenie w Polsce stanu wojennego. Internowano 51 działaczy NSZZ „Solidarność”, w tym również wracającego z posiedzenia Krajowej Komisji przewodniczącego Zarządu Regionu Mariana Jurczyka. O godz. 9.00 powołano w Stoczni Szczecińskiej im. A. Warskiego Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, na czele którego stanął dr Mieczysław Ustasiak, wiceprzewodniczący Zarządu Regionu. W skład komitetu weszli m.in.: Andrzej Milczanowski i Ewaryst Waligórski
• 13 grudnia – w sali WF WSP przy ul. Wielkopolskiej 14 odbyło się zebranie organizacyjne Klubu Środowiskowego byłych Żołnierzy Kresowych Armii Krajowej
• 14 grudnia – rozpoczęcie strajków okupacyjnych w Stoczni Remontowej „Gryfia”, Stoczni Parnica, Papierni Skolwin, Zakładach Przemysłu Elektrogrzejnego „Predom-Selfa”, Polskiej Żegludze Morskiej, Zarządzie Portu Szczecin-Świnoujście, Zakładach Budownictwa Kolejowego, Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Komunikacji Miejskiej, Przedsiębiorstwie Produkcyjnym „Polmozbyt”, Zakładach Przemysłu Odzieżowego „Dana”, Przedsiębiorstwie Połowów Dalekomorskich i Usług Rybackich „Gryf”. W wyniku pacyfikacji przez ZOMO Przedsiębiorstwa Połowów Dalekomorskich i Usług Rybackich „Gryf” zlikwidowano protest
• 15 grudnia – o godz. 1.00 w nocy czołgi staranowały dwie bramy stoczni (główna i przy Arsenale). Milicja i żołnierze zaaresztowały kilkadziesiąt osób, w tym członków Komitetu Strajkowego
• 16 grudnia – w Stoczni Szczecińskiej podjęto akcję strajkową, polegająca na odmowie wykonywania pracy lub nadmiernym przestrzeganiu przepisów (tzw. strajk włoski)
• 18 grudnia – zawieszenie przez władze działalności Stoczni Szczecińskiej i rozpoczęcie zwalniania pracowników (pracę straciło 1015 osób)

Ludzie

Zmarli

• 27 maja – Józef Gruda, reżyser, dyrektor Państwowych Teatrów Dramatycznych w Szczecinie
• 24 czerwca – Zdzisław Relski, aktor Państwowych Teatrów Dramatycznych w Szczecinie
• 8 lipca – Guido Reck, artysta malarz, historyk sztuki, pedagog, założyciel i dyrektor Liceum Sztuk Plastycznych w Szczecinie, publicysta
• 10 lipca – Janina Szczerska, polonistka, założycielka pierwszej w powojennym Szczecinie polskiej szkoły ponadgimnazjalnej (później I LO) i jej długoletnia dyrektorka

Linki zewnętrzne

• Rok 1981 w historii