Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich

Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich - ogólnopolska organizacja pożytku publicznego, zrzeszająca osoby związane z bibliotekarstwem i informacją naukową, ze wszystkich typów bibliotek: publicznych, akademickich, naukowych, specjalnych, szkolnych i pedagogicznych.

SBP w Polsce

Organizacja została założona w 1917 roku jako Związek Bibliotekarzy Polskich. W latach 1946-1953 funkcjonowała pod nazwą Związek Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich (ZBiAP). Od 1927 roku jest członkiem IFLA. W 2012 roku uroczyście obchodzono jubileusz 95.lecia działalności SBP.
Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich na koniec 2014 roku liczyło 7111 członków, działających w 16 okręgach, 55 oddziałach i 288 kołach.
W ostatnich latach opracowano Strategię Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich mającą na celu m. in. zwiększenie wpływu organizacji na tworzenie uregulowań prawnych mających wpływ na rozwój bibliotek, podjęcie działalności na rzecz rozwoju bibliotek w społeczeństwie informacyjnym, budowanie tożsamości zawodu bibliotekarza, kreowanie jego pozytywnego wizerunku oraz integrację całego bibliotekarskiego środowiska.

SBP na Pomorzu Zachodnim

Bibliotekarze z terenu Pomorza Zachodniego wstąpili w szeregi organizacji w 1946 roku. 26 września tego roku, w Bibliotece Miejskiej powołano do życia koło ZBiAP. Skład założycielski przedstawiał się następująco: Bolesław Tuhan-Taurogiński, Halina Taurogińska reprezentujący Archiwum Państwowe w Szczecinie, Maria Adela Quirini, delegatka Ministerstwa Oświaty ds. zabezpieczania księgozbiorów, Jan Karakulski i Rudolf Pastuszak z Kuratorium Okręgu Szkolnego w Szczecinie oraz Roman Habraszewski, Janina Lipska, Rita Honorata Lipska, Magdalena Osostowicz i Stanisław Siadkowski z Biblioteki Miejskiej, a także Bernard Jakubowski z Biblioteki Powiatowej w Wałczu. Przewodniczącym koła wybrano B. Tuhan-Taurogińskiego.

Za najistotniejsze cele działania uznano kwestię edukacji zawodowej bibliotekarzy, nawiązanie współpracy pomiędzy powstałymi bibliotekami oraz zdobycie środków finansowych, tzw. dodatku naukowego dla swego środowiska.

W 1953 roku zmianie uległa nazwa organizacji i jej statut. Związek Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich przemianowano na Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Reorganizacje nastąpiły także w okręgu szczecińskim gdzie zaczęły powstawać oddziały terenowe. Nacisk w dalszym ciągu kładziono na edukację bibliotekarzy, dla których uruchomiono Punk Konsultacyjny Państwowego Zaocznego Kursu Bibliotekarskiego w Bibliotece Szkoły Inżynieryjnej w Szczecinie. Kierownikiem kursu został Stanisław Siadkowski. Po dwuletniej działalności kurs przeniesiono do Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Szczecinie. W 1956 roku odbył się w Warszawie Krajowy Zjazd Bibliotekarzy. Szczecin i województwo były reprezentowane przez grupę blisko 30 osób, a referat wygłosiła Maria Salomea Wielopolska z Biblioteki Akademii Handlowej w Szczecinie.

W latach 60. w ramach edukacji środowiska, zorganizowano ponad 130 spotkań pod nazwą „Czwartki bibliotekarskie”. Natomiast integracji bibliotekarzy służył (i służy do dnia dzisiejszego) coroczny „Dzień bibliotekarza”, skupiający przedstawicieli tego zawodu z całego regionu.

W czerwcu 1969 roku odbył się w Szczecinie Krajowy Zjazd Delegatów SBP. Gospodarzami spotkania byli Okręg Szczeciński SBP oraz Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. W latach 1969-1972 Okręg Szczeciński miał swojego przedstawiciela w Zarządzie Głównym SBP w Warszawie, którym był Stanisław Badoń, dyrektor Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Szczecinie.

W 1972 roku zwołano Walny Zjazd Delegatów Okręgu Szczecińskiego SBP. Zgłoszono wtedy szereg postulatów skierowanych do Zarządu Głównego SBP w Warszawie. Proponowano m.in. aby organizacja zyskała uprawnienia do reprezentowania bibliotek wobec władz państwowych, zyskała możliwość wyrażania opinii przy obsadzie stanowisk kierowniczych w bibliotekach czy miała wpływ na system kształcenia i wynagradzania bibliotekarzy.

W 1975 roku, wraz z reformą administracyjną kraju zmiany nastąpiły także w strukturze SBP. W terenie zaczęły powstawać koła, a przewodniczącym Zarządu Okręgu wybrano Stanisława Krzywickiego. Pod koniec lat 90. w województwie szczecińskim aktywnych było 15 kół z 425 członkami. Kolejna reforma administracyjna, w 2001 roku spowodowała powstanie oddziałów w województwach. W woj. zachodniopomorskim powołano do życia trzy oddziały: szczeciński, koszaliński i północny (w 2014 roku włączony w strukturę oddziału szczecińskiego). Przewodniczącą Oddziału Szczecińskiego SBP została Małgorzata Bartosik związana zawodowo z Książnicą Pomorską.

W 2005 roku nastąpiła zmiana na stanowisku przewodniczącego Okręgu Zachodniopomorskiego SBP. Po kilkudziesięciu latach działalności ustąpił Stanisław Krzywicki, a nową przewodniczącą została Cecylia Judek, która pełniła z powodzeniem swoją funkcję do marca 2017 roku. Jej następczynią została Małgorzata Bartosik.

W 2014 roku w Okręgu Zachodniopomorskim SBP działalność prowadziły dwa oddziały: szczeciński i koszaliński. W 23 kołach skupionych było 555 członków.

Czasopismo branżowe

W 1959 roku ukazał się pierwszy numer czasopisma stworzonego na potrzeby środowiska bibliotekarskiego Pomorza pod tytułem „Bibliotekarz Zachodnio-Pomorski”. W podtytule dodano, iż jest to biuletyn poświęcony sprawom bibliotek i czytelnictwa Pomorza Zachodniego. W pierwszym numerze redakcja czasopisma informowała – […] łamy poświęcamy sieci bibliotecznej, czytelnictwu w ogóle, […] informacji bibliograficznej, służbie instrukcyjno-metodycznej i sprawom bieżącego dnia […]. Bibliotekarz Zachodnio-Pomorski […] będzie służył jako pomoc w codziennej praktyce bibliotecznej oraz w kształtowaniu i rozwijaniu naszych zainteresowań książką i czytelnictwem […]. Kwartalnik ten ukazuje się do dnia dzisiejszego. Przez lata znacznie powiększył się zakres tematyczny publikowanych artykułów i ewoluowała jego szata graficzna.

Bibliografia

• Encyklopedia Szczecina. T. 2. Red. Tadeusz Białecki. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2000, s. 416. ISBN 83-7241-089-5
• Stanisław Krzywicki. Okręg Szczeciński Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich i Koło nr 1 przy Książnicy Pomorskiej. W: Od Stadtbibliothek do Książnicy Pomorskiej 1905-2005. Szczecin 2005, s. 211-214. ISBN 83-87879-53-3.

Linki zewnętrzne

• Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich W: SBP. [online]. [Przeglądany 30 września 2015].
• Okręg Zachodniopomorski SBP. [online]. [Przeglądany 30 września 2015].
• Bibliotekarz Zachodniopomorski W: Bibliotekarz Zachodniopomorski. [online]. [Przeglądany 30 września 2015].

Autor opracowania: Alicja Łojko

Redakcja: Sylwia Wesołowska